فهرست مطالب

دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی - پیاپی 48 (اردیبهشت 1401)

نشریه دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی
پیاپی 48 (اردیبهشت 1401)

  • تاریخ انتشار: 1401/03/07
  • تعداد عناوین: 11
|
  • سید محمدحسن هاشمی، محمدمهدی کریمی نیا، مجتبی انصاری مقدم * صفحات 1-15

    وقت و زمان دو امر بسیار مهم در زندگی هر شخصی هستند که قطعا هیچ سرمایه‌ای هم ارزش با آن نمی تواند وجود داشته باشد و اما مدیریت وقت به طریقی همان زمان‌شناسی است که مفهوم آن می تواند روش ها و شیوه‌های صحیح استفاده از وقت معنا بشود ؛ که هر کدام شامل اصول و قواعدی است که باید به طور جداگانه به آنها پرداخته شود. گرچه که مقالات بسیاری در این زمینه تدوین شده است و در احادیث معصومان هم از این موارد به وفور یافت می شود ؛ ولی به دلیل اهمیت این موضوع می‌بایست به صورت دقیقتری بر روی آن تمرکز کرد تا مطلوب آن حاصل شود.این مقاله هم درپی آن است که با یک روش توصیفی_تطبیقی برمبنای تعقلی به این مسایل بپردازد و در پی پاسخ به آن برآید.

    کلیدواژگان: مدیریت زمان، استفاده از فرصت، برنامه ریزی، ارزش و بهای زمان، زمان شناسی
  • شکوفه محمدی، سمیه کجوری گشنیانی * صفحات 16-23

    هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین اثربخشی پروتکل درمان اعتیاد به اینترنت در درمان اعتیاد به اینترنت در دانش آموزان دبیرستانی بود. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، شبه آزمایشی از نوع پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه شامل دانش آموزان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 99-98 در آموزشگاه بازیگری هفت هنر شهر کرج بود که از بین آنها، 46 دانش آموز که با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته برای سنجش ولع، سوگیری، محرومیت و وابستگی به اینترنت که توسط بیگی (1398) تهیه و روایی آن بدست آمده است شناسایی و بررسی شده اند، انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند (23 نفر گروه آزمایش و 23 نفر گروه کنترل). ابزار پژوهش شامل آزمون اعتیاد به اینترنت یانگ بود. نتایج نشان داد که پروتکل درمانی اعتیاد به اینترنت در درمان اعتیاد به اینترنت در دانش آموزان دبیرستانی اثربخش می باشد.

    کلیدواژگان: اعتیاد به اینترنت، پروتکل، درمان
  • زهرا احمدی *، فائزه دلقندی صفحات 24-39
    هدف

    روند رشد و توسعه‌ی فناوری و کاربردهای آن در ابزارهای سازماندهی دانش و بازیابی اطلاعات امروزه جایگزین روش های سنتی سازماندهی شده‌است. ابزارهای سنتی سازماندهی دانش از قبیل طرح‌های ردهبندی، سرعنوانهای موضوعی و اصطلاحنامه‌ها هستند که عمدتا برای محیط چاپی طراحی شده‌اند، با توجه به تغییرات گسترده فناوری این ابزارها به شکل الکترونیکی تحول یافته‌اند و تلاش میشود تا با محیطهای جدید همخوان گردند. در این مقاله با بررسی تحلیلی و مرور تحول دیدگاه های مطرح و تاثیرگذار درحوزه سازماندهی دانش تلاش شده تا بر ضرورت به کارگیری ابزارهای نوین سازماندهی دانش تاکید و نظام‌های سازماندهی دانش از قبیل وب معنایی، هستی‌شناسی و نظام ساده سازماندهی دانش و نقش آنها در فرایند سازماندهی، ذخیره و بازیابی را بررسی کند.

    روش شناسی

     در این مطالعه با توجه به ماهیت مقاله از روش مروری استفاده شده‌است.

    یافته‌ ها

    ارایه دانش در محیط وب، باعث تغییر در ابزارهای سازماندهی دانش شده و ابزارهای سازماندهی دانش در محیط جدید، در حال توسعه است.

    نتیجه‌گیری

     فناوری و قابلیت آن در انسجام دانش در یک حوزه موضوعی و تسهیل فرایند بازیابی، باعث شده است تا ابزارها و بسترهای جدیدی ایجاد شود.آنچه به منزله یک اصل بدیهی در برابر ما قرار دارد، این است که امکانات بالقوه و شگرفی در محیط اطلاعات الکترونیکی وجود دارد که باید با رویکردهای کنجکاوانه و پژوهشگرانه، به شناسایی و به‌کارگیری آنها پرداخت. به نظر می‌رسد نسلهای جدیدی از نظامهای سازماندهی دانش در راه است. عوامل گسترده دیگری نیز در فرایند سازماندهی دانش دخیل است که به مطالعه و بررسی همه جانبه نیازمند است. در نهایت، توصیه میشود بازنگری در ساختار ابزارهای سنتی سازماندهی دانش از قبیل اصطلاحنامه‌ها و استانداردهای نمایه‌سازی، در اولویت قرار گیرد.

    کلیدواژگان: سازماندهی دانش، وب معنایی، هستی شناسی، فولکسونومی، بازیابی اطلاعات
  • سجاد باباخانی * صفحات 40-53

    هدف از این پژوهش بررسی جایگاه مولفه های تربیت شهروندی در کتب درسی مدارس و تحلیل رویکردها، روش ها و اهداف تربیت شهروندی در نظام آموزش و پرورش ایران می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده است. در این تحقیق متن کتاب های درسی مدارس مرتبط با تربیت شهروندی، متن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و متن برنامه درسی ملی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاضر بیانگر این است که در محتوای کتب درسی به مولفه های تربیت شهروندی به طور یکسان توجه نشده است. و نظام آموزش و پرورش در تلاش است در قالب آموزش مستقیم و غیر مستقیم دانش آموزان را برای ورود به زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حقوقی و فرهنگی آماده نماید. هدف اصلی تربیت شهروندی در نظام آموزش و پرورش افزایش دانش و آگاهی دانش آموزان نسبت به حقوق شهروندی خود و دیگران، ایجاد علاقه نسبت به مشارکت سیاسی – اجتماعی، تقویت روحیه تعاون، افزایش حس مسیولیت پذیری، پذیرش تفاوت های فرهنگی، داشتن روحیه ی تساهل و تسامح، توانایی برقراری ارتباط سازنده و موثر با دیگران، توانایی تحلیل منطقی و تفکر انتقادی، رعایت و احترام به قانون و... است.

    کلیدواژگان: تربیت شهروندی، نظام آموزش و پرورش، دانش آموزان
  • سعید سلطانی نژاد *، ناصر محسنی نیا صفحات 54-70

    شخصیت از ارکان اصلی داستان است که بدون آن آفرینش داستان امکان پذیر نیست. محمد حنیف از داستان نویسان صاحب سبک معاصر است که آثار برجسته ای از خود بر جای گذاشته است. او در رمان هایش به عنصر شخصیت توجه ویژه ای داشته و شخصیت های رمان هایش ملموس و از دل زندگی مردم گرفته شده اند. کلاه جادویی و مجسمه ی مسی از رمان های تاثیرگذار اوست که نویسنده در این رمان قدرت، عدالت، آسیب های حکومتی، دغدغه های حکام، عوامل شکل گیری انقلاب و ترکیبی از واقعیت و جادو را نشان می دهد و انتخاب شخصیت های این رمان بازتاب یک جامعه استبدادزده فاسد است. نگارنده کوشیده است به روش توصیفی- تحلیلی به انواع شیوه های شخصیت پردازی در این داستان دست یابد. یافته های این پژوهش نشان دهنده آن است که نویسنده از شخصیت پردازی مستقیم هم چون توصیف و غیرمستقیم هم چون رفتار، گفتار، نام، وضعیت ظاهری و محیط بهره برده است. در این رمان با انواع شخصیت های اصلی، فرعی، ایستا، پویا، ساده و جامع روبه رو می شویم که آن ها نسبت به شرایط داستان عمل و حرکت می کنند.

    کلیدواژگان: محمد حنیف، شخصیت و شخصیت پردازی، ادبیات معاصر، رمان، کلاه جادویی و مجسمه مسی
  • فریده مرادی * صفحات 71-81

    فقه اسلامی در سیستم تربیتی خود، اصل تنبیه را به عنوان آخرین روش تربیتی پذیرفته است، به این معنا که وقتی والدین یا مربی، تمامی روش های تربیتی را نسبت تربیت شونده اعمال کرد ولی در تقویت یا تضعیف و یا تعدیل رفتار موفق نشد، اصل تنبیه، ضرورت خود را می یابد. همان طور که قرآن مجید به صورت بنیادی، اصل تنبیه را به عنوان آخرین روش پذیرفته است. بنابراین، تادیب دانش آموز توسط معلم به بیش از مقدارتعیین شده در صورتی جایز است که معلم علم داشته باشد که با این مقدار تادیب انجام نمی شود و در صورتی که مردد باشد نمی تواند به بیش از این مقدار تادیب نماید. اگر در اجرای تادیب تعدی و تفریط نماید، و منجر به تلف یا نقص عضو شود، فقط طبق نظر اکثر فقها و قانون معلم ضامن است و محکوم به پرداخت دیه می گردد.

    کلیدواژگان: تادیب دانش آموز، تلف و نقصان، معلم، مراکز آموزشی، فقه و حقوق موضوعه
  • احمد بحرینی * صفحات 82-103

    بطور کلی اجرای برخی حدود، قصاص و تعزیرات در ملاء عام طی سال‌های گذشته، یکی از مباحث بحث برانگیز در محافل علمی و فرهنگی بوده و واکنش صاحب نظران مسایل شرعی، اجتماعی و حتی سیاسی را برانگیخته است. اجرای مجازات در ملاءعام به نوعی ترذیلی محسوب می‌شود، بر همین اساس اجرای اینگونه مجازات‌ها در اسناد و کنوانسیون‌های بین المللی حقوق بشر ممنوع اعلام شده، لذا اجرای آنها بازتاب گسترده ای در سطح جامعه بین الملل دارد. در این پژوهش که توصیفی و از نوع پیمایشی می‌باشد، سعی بر آن شده تا با جمع آوری، بررسی و تجزیه و تحلیل دیدگاه‌های مختلف و نظر سنجی از مردم و صاحب نظران، پیرامون مبانی جرم شناختی اجرای علنی مجازات‌ها به آراء و نظرات روشن و سنجدیده ای دست یابیم. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که اجرای علنی کیفر آثار و پیامدهایی را در جوامع انسانی به دنبال دارد که با توجه به دیدگاه‌های متفاوت از نظر جرمشناسی تبعاتی که از اجرای علنی کیفر حاصل می‌شود، در مواردی تاثیر کیفر را کمرنگ‌تر می‌نماید و از سویی تکرار اجرای علنی کیفر ممکن است در بلندمدت منجر به عادی شدن و از بین رفتن قبح عمل شده و تاثیر کمتری در مجرمین حرفه ای داشته باشد. نتیجه بدست آمده از نظرسنجی صورت گرفته نشان می‌دهد اجرای مجازات در ملاءعام از بعد جامعه شناختی و روانشناختی آثار منفی و عواقب وحشتناکی از قبیل تقویت روحیه قساوت، انتقام، نفرت و حتی گرایش به ارتکاب جرم و افزایش رفتارهای پرخاشجویانه و و گرایش به پرخاشگری در جامعه می‌شود.

    کلیدواژگان: مجازات، ملاء عام، اجرای علنی، مجرم
  • فاتن شریف *، لادن سلیمی صفحات 104-118

    هدف اصلی این مقاله بررسی عناصر برنامه درسی از دیدگاه متفکران مکتب فلسفی لندن هرست و پیترز بود. مقاله مروری با استفاده از مطالعات گذشته و جستجوی مقالات مختلف با استفاده از پایگاه اطلاعاتی نورمگز، گوگل‌اسکولار، سیلولیکا و کمبریج... صورت پذیرفت. روش نمونه‌گیری 50 مقاله گردآوری شد که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند 20 مقاله انتخاب کرده به بررسی آن پرداخته شد نتایج پژوهش نشان داد. پیترز و هرست، سیستم آموزشی مبتنی بر روشنفکری که بر اساس معیارهای معرفتی عینی ساخته شده از طریق آن دانش‌آموزان می‌توانند وارد شیوه‌ای از یادگیری شوند که بر درک عقلانی یک موضوع شود، تاکید می‌کردند. طیف گسترده‌ای از سیستم‌های دانش تثبیت شده چنین آموزشی، باروحیه آموزش آزادانه و برخلاف آموزش تخصصی، باهدف رشد فکری همه‌جانبه دانش‌آموزان است و همچنین برای دستیابی به زندگی خوب مفید باشد. پیترز و هرست قطعا سهم قابل‌توجهی در گفتمان آموزشی ما داشته‌اند.

    کلیدواژگان: عناصر برنامه درسی، فلسفه تحلیلی، هرست، پیترز
  • یوسف فتحی، محمد قادری *، اعظم قویدل صفحات 119-126

    هدف پژوهش حاضر مطالعه ی اختلالات نوشتاری و روش های بهبود آن است. نوشتن بهترین شیوه ی یادگیری و کامل ترین چرخه ی مهارتهای زبانی در بین انسان ها است. اختلالات نوشتاری یکی از شایع ترین اختلالات یادگیری در بین دانش آموزان (به ویژه دانش آموزان ابتدایی) است. علل فراوانی وجود دارد که چرا دانش آموزان در نوشتن دچار اختلالات زیادی هستند، اختلالاتی همچون ناهماهنگی حرکات چشم و دست، قرینه نویسی، جابجایی صدا ها و حروف. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی بوده که با استفاده از روش پیمایشی و تکیه بر تکالیف کلاسی و منزل اطلاعات لازم را جمع آوری نموده و داده های گردآوری شده را با استفاده از تحلیل اسنادی و مرور متون مورد بحث و ارزیابی قرار داده است. یافته ها حاکی از اثر گذاری روش های درمانی اجرا شده (تقویت شنیداری، قالب گیری دست ها در حین نوشتن و نوشتن به کمک شن) بر روی بهبود نگارش دانش آموز می باشد.

    کلیدواژگان: اختلال نوشتن، پایه اول، اقدام پژوهی، دانش آموز
  • مژگان سادات موسویان *، فائزه دلقندی صفحات 127-149

    هدف این پژوهش بیان تعاریف، کاربردها، شباهت ها، تفاوت ها، مزایا و معایب تاکسونومی و فلکسونومی، مقایسه این دو روش نوین سازماندهی منابع وب و یافتن پاسخ برای این پرسش ها است که آیا می توان گفت فلکسونومی زیرمجموعه تاکسونومی است؟ روش پژوهش حاضر کتابخانه ای و از نوع پژوهش های مروری است. با وجود تفاوت هایی که در تاکسونومی ها و فولکسونومی ها به عنوان ابزار وب معنایی و روش های نوین سازماندهی دانش، وجود دارد اما مهم ترین هدف مشترک تاکسونومی ها و فولکسونومی ها تلاش در جهت سازماندهی و بازنمایی اطلاعات و دانش به قصد مرور، جستجو، بازیابی و اشتراک آن در محیط وب است. تاکسونومی ها و فولکسونومی ها هر دو منجر به خلق دانش، کشف فرصت های جدید و ایجاد نگرش های جدید از رفتارها و نیازهای اطلاعاتی کاربران می شوند. برچسب های موجود در فولکسونومی ها منابع دانش بالقوه برای تولید تاکسونومی ها هستند. تاکسونومی ها و فولکسونومی ها برای هدف های مشابهی کار می کنند اما به طور بنیادین از کارکردها و شیوه های متفاوتی بهره می برند و نمی توان گفت که فولکسونومی ها زیرمجموعه تاکسونومی ها هستند. فولکسونومی ها نقطه مقابل تاکسونومی ها نیستند بلکه مکمل یکدیگر هستند و هر یک از این دو در دیگری قابل استفاده است. می توان به طور همزمان از رده بندی های مردمی و واژگان کنترل شده برای کمک به کاربران در یافتن و به اشتراک گذاشتن اطلاعات مناسب با نیازهایشان بهره برد.

    کلیدواژگان: تاکسونومی، رده بندی تخصصی علوم، فولکسونومی، رده بندی مردمی، نمایه سازی کاربر مدار، برچسب زنی اجتماعی
  • محمدرضا شهیدی پاک * صفحات 150-159

    توسعه صلیبی در شرق پدیده تاریخ جهان با تجمع نیروهای مختلف در فضای منطبق با ژیوپلیتیک اوراسیایی است. دهه سوم قرن بیست و یکم شاهد آغاز دور حدیدی از جنگ های حهانی صلیبی است که با وجود فاصله زمانی با هشت جنگ کلاسیک صلیبی در ارتباطی سیستماتیک است، مرحله اول در شبه جزیره ایبری – اندلس اسلامی – شروع شد و منجر به سقوط اندلس و تاسیس دو دولت در جنوب اروپا، اسپانیا و پرتغال شد و شامات را فرا گرفت و با سقوط بیت المقدس بدست صلیبی ها به مقصد رسید و با بازپس گیری قدس در 583/1187 به پایان رسید و صلیبی ها نتوانستند در قفقاز و مناطق نفوذ بیزانس در اسیای صغیر و اناطولی مستقر شوند و آتش جنگ صلیبی را شعله ورنگه دارند و دولت های صلیبی مانند شامات تاسیس و سپردفاعی و مانعی از سقوط سرزمین مقدس تامین کنند. این مناطق علی رغم همه تلاش دول اروپایی از نفوذ مستقر صلیبی با و جود اینکه رژیم قدرت در این مناطق مسیحی ارتدکس بود، یا مسیحی شد، بدور ماند.گفتمان صلیبی با فعال شدن خاور دور در چینش جدید نیروها در فضای اوراسیایی در پرونده تحرکات دول اروپایی باز است. در داده های تاریخی تحقیقات اروپایی جنگ های بین الملل، توسعه صلیبی در شرق است. مسئله صلیبی مسئله شرق در قرون وسطی میانه بود و شرق برای تاسیس شرق لاتینی تقسیم شد. سیاست شرقی دول صلیبی برای نفوذ بیشتر در شرق با تاسیس دول لاتینی و تامین امنیت متصرفات شروع شد. حنگ هفتم و هشتم صلیبی برای تصرف دمیاط و تونس برای مهار مصر و مغرب از تحرکات ضد صلیبی در مدیترانه و تامین سپر امنیتی در دو سوی مدیترانه و نیز اقدامات لانه گزینی درخط اناطولی بالکان در متصرفات بیزانس بود که با همکاری بیزانس سلاجقه ناکام ماند و از سویی شکست هفتم و هشتم به دور اول صلیبی کلاسیک خاتمه داد و غرب نتوانست اطراف دول لاتینی در شرق را در دو سوی مدیترانه و در نوار اناطولی –بالکان و مرز اروپای شرقی مهار کند و دول لاتینی شرق سقوط کردند و پرونده جنگ های کلاسیک بین المللی صلیبی بعد از دویست سال بسته شد و تلاش صلیبی بی معنا گردید. پادشاهی اورشلیم در مرکز سرزمین مقدس سقوط کرد و اورشلیم بعد از نیمه قرن 12 از روی نقشه محو شد و سرزمین مقدس به رویا پیوست و دنیای صلیبی بسیار کوشید تا سرزمین مقدس را برپا کند و نگه دارد اما همه تلاش انان ناموفق بود به طوری که جنگ های دوم به بعد را بیهوده خوانده اند و جنگ هشتم پس از شکست مفتضحانه هفتم برای پس گرفتن قلب سرزمین مقدس از راه مصر را احمقانه قلمداد شده است. و فقط پارادایمی صلیبی در مخیله سیاسی تاریخی غرب باقی ماند که وظیفه ان ورود به بحران دایمی صلیبی و مسدله شرق با اقدامات توسعه در شرق درفضای جغرافیایی خاصی است. فرضیه پژوهش استمرار روند حرکت غرب در همین پارادایم است. پدیدارشدن قدرت هایی که سابقه تاریخی ممتد رهبری صلیبی در محدوده اوراسیا دارند به مثابه راهبردی در استمرار پیشرفت تاریخی و تدریحی مرزهای غرب در شرق برای تاسیس شرق لاتینی است و معیاری تاریخی برای تخمین مواضع سیاسی دولت ها است.

    کلیدواژگان: شرق لاتینی، اوراسیا، اورشلیم، فرانسه